Historia Fordonu w…pigułce

Fordon nad Wisłą. Miasto założone w 1424 roku przez króla Władysława Jagiełłę, leżące w Dolinie Fordońskiej. Fordon wielokrotnie niszczony był przez liczne pożary, najazdy obcych armii, oraz powodzie.

Budowa mostu we Fordonie. Montaż przęseł nad lustrem rzeki. 1893.

Od XVI do XIX wieku istniała na Wisłą komora celna. W XVIII wieku uiszczało tu opłaty do 2 tysięcy statków. Dochód z komory trafiał do wójta bydgoskiego. Kupcy z Fordonu prowadzili handel rzeczny z miastami położonymi nad Wisłą. Nie posiadali jednak własnych statków, dzierżawili je. Od XVI wieku na terenie miasta powstała dzielnica żydowska.

W pierwszej połowie wieku XIX liczba mieszkańców wyznania mojżeszowego oscylowała w granicach 70% populacji. Miasto Fordon znane było z licznych procesów o czary. W latach 1675-1747 doszło tu do 73 procesów, w wyniku których na stosie spłonęły 52 osoby.

Ulica Bydgoska (dziś Fordońska) nowe wille zamożnych mieszkańców Fordonu z przełomu XIX/XX wieku. W tle widoczny komin Fabryki Papy.

Podczas I rozbioru Polski miasto dostało się pod władanie króla Prus. Wówczas zmieniono oryginalną nazwę Fordan, na Fordon. W 1853 roku w budynku komory celnej, utworzono zakład poprawczy dla kobiet, zmieniony z czasem na więzienie. W 1893 roku wybudowano w Fordonie najdłuższy most na Wiśle, liczył on 1325 metrów długości. Został zniszczony w 1945 roku.

Koniec wieku XIX, to czas gwałtownej industrializacji miasta. Fordon uzyskał połączenie kolejowe z Bydgoszczą, oraz z Chełmżą. Wybudowano tu nowoczesną cegielnię parową, jeden z największych tartaków, wytwórnię papy, oraz fabrykę win. Mieszkańcy miasta trudnili się handlem i rzemiosłem, co przynosiło im spore dochody. Wielu zajmowało się rybołówstwem min. połowami łososia.

Most Fordoński z przejeżdżającą lokomotywą. Na pierwszym planie willa Glaesera.

Okres międzywojenny to przede wszystkim kryzys gospodarczy Fordon borykał się z problemami bezrobocia i powszechnej pauperyzacji. Lata 1939-1945 zostały zapisane w historii miasta jako czas przemocy, egzekucji i wywózek na roboty do Rzeszy. Nowy okupant, w postaci Rosji Sowieckiej, doprowadził do zesłania ponad 100 mieszkańców miasta na bezkresy stalinowskiego imperium.

Okres PRL-u to czas rozbudowy Fordonu, borykającego się z problemami nadmiernego zaludnienia oraz niedostatecznie rozwiniętej infrastruktury. Miasto oficjalnie przestało istnieć w 1973, wchłonięte przez sąsiednią Bydgoszcz jako kolejna dzielnica miasta.